2 GAIA.IRAULTZA POLITIKOAK .GALDERA PRAKTIKOAK
1 Bilatu
hiztegian erreforma (politiko) hitza, eta idatzi horren esangura
koadernoan. Gero, konparatu iraultza hitzaren esangurarekin.
2 Zer dira iraultza burgesak?
1 Lotu gizarte talde batekin haserre
egoteko arrazoi hauek:
a) Zergen pisua.
b) Eragin politikorik eza.
e) Aginpide politikoa eta ekonomikoa galtzea.
T Errealitate
historikoa ulertzea
3 Erakutsi ulertu duzula, galdera hauei
erantzunez:
a) Zer ziren
Estatu Orokorrak?
b)Nor ziren Estatu Orokorretako
kide?
c) Zenbat urtetan ez zituzten deitu?
d) Zergatik deitu zituen Luis XVl.ak?
•. Errealitate historikoa ulertzea
2 Adierazi honako gertaera hauen
zergatiak:
A) Bastilla hartzea.
B) Iraultzaren
kontrako nobleziaren eta kleroaren jarrera.
C) Europako
potentzien Frantziaren kontrako gerra.
D) Jakobinoak agintea
eskuratzea.
E) Napoleonen ospea.
..•. Informazioa antolatzea
1 Laburbildu eskema batean
Napoleonek Frantzian egindako lana edo ERREFORMAK.
1 Definitu: esku hartzeko printzipioa,
Aliantza Santua, liberalismoa, nazioa eta nazionalismoa.
• Hiztegia erabiltzea eta testuak
sortzea
1 Bilatu hiztegian honako hitz hauek: konstituzio, asanblea, girondino eta jakobino. Gero, idatzi hitz bakoitzaren esanahia koadernoan.
2 Idatzi zer iritzi
duzun 1770 eta 1871 arteko iraultzetan burgesiak
partehartzeari buruz .
|
||
• Informazioa lortzea
6 Lotu honako esaldi hauek Asanblea
Konstituziogilearekin, Asanblea
Legegilearekin eta Konbentzio jakobino edo girondinoarekin.
- «Gure herriaren lehenengo araua
jendea arrazoiaren bidez eta herriaren
arerioak izuaren bidez gidatzea izango da».
- «( ... ) Ni suminduta nengoen, eta
korrika jo nuen, denei esateko, nire ustez,
erregea bazihoala ( ... )>>.
- «Ezeztatu egiten dira era guztietako hamarrenak».
|
«Nire ondorioa da tirano a Konbentzioak epaitu
behar duela, eta
horren zigorrak heriotza izan behar duela».
horren zigorrak heriotza izan behar duela».
• Estrategiak erabiltzea
7 Osatu koadernoan honako
laburpen -lauki
hau: |
||
IRAULTZAK
|
ZERGATIAK
|
ONDORIOAK
|
Amerikakoa
|
||
Frantziakoa
|
||
Liberalak
|
• Trebetasunak erabiltzea
8 Erabili unitate honetan eta
aurreko ikasturteetan ikasi dituzun trebetasunak,
eta iruzkindu ondoren datozen mapa eta testu historikoa. |
||
«Gure Berlingo
kanpamentu inperialetik, 1806ko azaroak 21.
Frantsesen
enperadorea eta Italiako erregea naizen Napoleonek ( ... ) honako hau dekretatu dugu eta dekretatzen dut:
1. art.: Britainiar Uharteak
blokeo-egoeran deklaratzen dira.
|
||
11. art.: Debekatuta
daude Britainiar Uharteekiko merkataritza eta korrespondentzia
guztiak ( ... ).
IV. art.: Ingalaterraren mendekoren
batenak diren biltegi, salkin edo edozein eratako
ondasun guztiak legezko harrapakin izango da.
VII. art.: Ingalaterratik
edo kolonia ingelesetatik datorren, edo, dekretu
hau
argitaratzen denetik, leku horietan egondako edozein ontziri debekatu egingo zaio edozein portutan sartzea ( ... ). | ||
X. art.: Gure Atzerri
Arazoetako Ministroak komunikatuko die dekretu hau Espainiako,
Napoliko, Holandako eta Etruriako erregeei eta gure beste aliatu guztiei, haien mendekoak, geure mendekoen antzean, Ingalaterraren itsas legedi bidegabe eta basatiaren biktima direnez gero»
Napoliko, Holandako eta Etruriako erregeei eta gure beste aliatu guztiei, haien mendekoak, geure mendekoen antzean, Ingalaterraren itsas legedi bidegabe eta basatiaren biktima direnez gero»
TESTU
IRUZKINA
1-Arretaz irakurri eta ideia nagusiak
azpimarratu
2 Sailkatzea. Ideia nagusiek bidea emango
digute honako hauen berri jakiteko:
a- Egilea, (nork idatzi zuen):
lekua (kontatzen edo azaltzen diren gertaerak
non gertatu ziren):
data (egitate horiek noiz gertatu ziren):
gaia (testua zeri buruzkoa den):
helburua (zertarako idatzi izan zen) :
hartzailea (publikoa edo pribatua, banakoa edo
taldekoa):
b- Gaiak. Testuak politikarekin, ekonomiarekin,
gizartearekin. demografiarekin zein kulturarekin
izan dezake zerikusia.
izan dezake zerikusia.
c- Izaera edo testu mota:
Legezko testuak: legeak, konstituzioak edo
itunak, saterako:
Historikoak: kronikak
literarioak :autobiografiak, gutunak eta
memoriak,narratiboak
ekonomia-txostenak
d-Testu historiografikoak ere izan daitezke;
historiako liburuak edo ikertzeko
edo jendarteratzeko helburuan egindako saioak, kasurako. Historiako gertaeratik kanpo.
edo jendarteratzeko helburuan egindako saioak, kasurako. Historiako gertaeratik kanpo.
3 Iruzkina edo interpretazioa. Garrantzirik
handienekotzat ditugun kontzeptu historikoak
azalduko ditugu;
testuinguru historikoa, testuan aipatutako datuak eta testuak iruzkinduko ditugu:
azalduko ditugu;
testuinguru historikoa, testuan aipatutako datuak eta testuak iruzkinduko ditugu:
ordenaz, ageri diren ideiak argituko ditugu, aurretik egindako eskema oinarritzat erabiliz
egitate horren zergatiak eta ondorioak argituz.
4 Ondorioak. Azkenez, testua ebaluatuko dugu:
. aipatzen duen egitateak historian duen
garrantzia
.edukia objektiboa ala subjektiboa den
adieraziko dugu
GALDERA TEORIKOAK:
1-13 KOLONIEN IRAULTZAREN ZERGATIAK
2-FRANTZIAKO IRAULTZAREN ZERGATIAK ETA KRISIAREN
TXINPARTA
3-ESTATU OROKORREN DEIA
4-ROBESPIERREN AGINTEA KONBENTZIO GARAIAN
4-NAPOLEONEN LANA EDO ERREFORMAK FRANTZIAN
5-BERREZARKUNTZA SISTEMA
6-IRAULTZA LIBERALEN KOADROA:1820.1830-1848
IRAULTZAK
|
1820
|
1830
|
1848
|
TOKIAK
|
|||
ZERGATIAK
|
|||
ARRAKASTA
|
|||
PORROTA
|
IRAULTZA LIBERALAK
|
||
kronologia
|
lekua
|
emaitzak
|
1820
|
ESPAINIA,NAPOLI,GREZIA,
PORTUGAL,PIAMONTE
|
-GREZIA independentzia.
-SERBIAren autonomia
|
1830
|
FRANTZIA,BELGIKA,ITALIA,
ALEMANIA,POLONIA
|
-BELGIKAren
independentzia
-FRANTZIA
Konstituzio
liberalagoa
|
1848
|
ITALIA,AUSTRIA,FRANTZIA,
ALEMANIA,MOLDAVIA
|
-FRANTZIAK
|
7-KLASEKO KOADERNOAN EGINDA:ITALIA ETA ALEMANIA BATASUNAREN FASEAK
FASEAK
|
ALEMANIA
|
ITALIA
|
1
|
ZOLLVEREIN
|
PIEMONTE-SARDINIA ERRESUMA
|
2
|
GUDA SCHLESWIG-HOLSTEIN
|
PARMA-MODENA-TOSKANA BILDU
|
3
|
AUSTRIA-PRUSIA GERRA
ALEMANIAKO IPARRALDEA:KONSTITUZIOA
|
BI SIZILIAKO ERRESUMA BILDU:GARIBALDI
|
4
|
FRANTZIAREKIN GUDA:
ALEMANIAKO HEGOALDEA-ALSAZIA-LORRENA
|
AUSTRIA-PRUSIA GERRA:VENEZIA ITALIARI
|
5
|
GILEN Ia
ENPERADOREA
|
ELIZ ESTATUA HARTU,ERROMA HIRIBURUA
|