3DBH 5GAIA EKONOMIA JARDUERA ESKEMA

5 GAIA EKONOMIA JARDUERA


l.l Ekonomia jarduera
Ekonomia jarduera:ondasunak ekoiztu,banatu ,produzitu.
-ondasunak
              Beharrak asetu Motak:materialak
                     lnmaterialak :hezkuntza,osasuna 

 1.2Produkzioa:
Ekonomia jardueraren ondasunen multzoa produkzioa lortzeko
-baliabide naturalak berezko ingurunekoak BIOLOGIKOAK MINERALAK Energetikoak  

Giza baliabideak Eskulana,kapitala, teknologia Iurna

1.3  Banaketa:produkzioak merkatuan saldu. Merkatua
Ondasunak:ekintza lortzeko Ondasunen eskaria:kontsumitzaileak Salerosketak
               Trukea,dirua Kontsumoa
               Gizakien beharrak
               Ondasunak lortzeko Alde handiak
                Herri garatuak,azpigaratuak 
 2 Enpresak
2.1Enpresak:oinarrizko ekoizpen unitateak
a)zeregina ondasun materialak banatu,saldu
Helburuak :irabaziak lortzea:
                  pribatuan     etekina
                  publikoan:giza interesa  
faktoreak:lana,teknologia,kapitala 
Diru sarrerak:salmentatik  
b)Enpresa motak
lege izaera,kapitalaren titularra,geografía,jatorria.  
c)kooperatiba:lana eta irabaziak kideen artean banatzen dira
         Gaur egun:Eroski,Mondragon
2.2 Familia edo kontsumo unitateak 
Familiak oinarrizko kontsumo unitateak
           Kontsumoko dirua :lanetik,ondaretik jatorria 2.3Estatua edo sektore publikoa:
Estatuaren zeregina:gizartearen ondasun materialak eta zerbitzuaz hornitu Estatuaren helburua:estatu-ongizatea lortzea
                 Ekonomia jardueran parte hartu—>legeak
                 Moneta politikaren kontrola
                 Diru sarrerak segurtatu:zergak

 
 3.Ekonomia sistemak

3.1  KAPITALISTA-SOZIALISTA

	KAPITALISTA	SOZIALISTA
EKONOMI MOTA	Merkatu ekonomia Baliabide pribatuak Merkatuak orekatu sistema	Planifikatua Baliabideak estatuarenak Erabaki ekonomikoak :estatuak
HELBURUA	Etekinak lortzea	Gizarte barruko berdintasuna
KOKAPENA	Kuba,Txina,lpar Korea	gehienek

3.2
Definitu Keynestar ekonomia:estatuak ekonomian parte hartzen du.:legeria,empresa publikoak sortu,laguntzak emanez.
Neoliberalismoa:liberalizazio osoaren aldekoak.estatuak ez du ekonomian parte hartzen.
 4Ekonomiaren globalizazioa
4.1Globalizazioa---- munduko merkatu ekonomiaren integrazioa
Zergatiak:
         Telekomunikabide aurreratuak
         Garraioak hobetu
         Sistema kapitalista orokortzeak eta ideologia neoliberala zabaltzea
4.2 Erakunde eta multinazionalen zeregina
Nazioarte arteko erakunde eta taldeak
                        Funtzionamendu globala bultzatu.
                                   MMA.NAZIOARTEKO DIRU FUNTSA.MUNDUKO BANKUA.G8.G20
Multinazionalak:globalizazio eragileak
Estrategia globala: etekin handiak lortzeko .
Merkeen erosi.produzitu merke.munduan saldu
4.3Funtzionamendu globala Ekonomia globalizazioak  eragin:
           Produzitu ,faseetan banatua . espaziorik onuragarrietan lekutu
           kontsumoa :uniformea:publizitatea. Komunkabideak , Portaera batzuren zabalkunde      
                                masiboa

           trukea :kapitala.salmenta

                     orokortu: garraio. telekomunikabideak.

7.lanaren mundua.lan merkatua
7.1 Lana
Definizioa :pertsonak aberasteko ahalegina
Beharrezkoa enpresentzat:—> produkzioa
Langileentzat :soldata irabazteko
7.2Biztanleria eta lana Lanaren sailkapena:
                         Aktiboa:okupatua
                                        Langabea

Ez aktiboa

                       Jarduera tasaren egiten dauden adinekoen ehunekoa
Eragileak tasa aldatu:baxuagoa
7.3Lan merkatua
Definizioa enpresen lan eskaintza eta pertsonen lan eskariak osatua
Sistema kapitalista.-eskaria- eskaintzak antolatua
Prestakuntza handikoak  soldata handia.-->lan egonkorra
                                Prestakuntza txikikoak : ugariagoak.soldata txikiagoak  lan ezegonkorra
Estatuak-legeriaz    arautu—>lan eskubideak eta betebeharrak
                                Enpresak gutxieneko baldintzak
Hitzarmen kolektiboak:enpresa-langileen.sindikatuen arteko negoziazioa
                            Lan baldintzak arautu
8-Aldaketak eta arazoak lanaren munduan
8.1.Lanaren munduko aldaketak
Enpresak gero eta lehiakorragoak eta herrialdeetako lan merkatuan aldaketak:
Plan merkatuan aldaketak
                  Langileak  prestatuak eta prestatu gabeak.emigratu behar.
2)Denbora eta lanaldi jakin baterako lana hitzarmenak gehitzea:
              lanpostu ezegonkorrak eta behin behinekoak bihurtu.

3) Etxeko lana gehitzea: lnterneten bidez.

8.2 Lan arazoak gehitzea
1-Lanik eza   arazo larria
2-Herrialde garatuetan—lana automatizatu
                       industriak leku merkeagoetara eraman.
3)Garapen urriko herrialdeetan—ekonomia atzeratua
                     Lan heziketa tirria
                     Salmenta urria->soldata urriak
4)Emakumeak lanean bereiztea
                      Munduko leku askotan
                      Soldata txikiagoak
         Zuzendaritzara iristeko arazo gehiago

                         Familia-lana bateratzeko arazoak

                        Ezkutuko ekonomian aritu

5)Umeen lana arazoa-»garapen urriko herrietan