4 DBH AINTZINEKO ERREGIMEN ZAHARRAREN KRISIA ESPAINIAN ESKEMA AZTERKETARAKO

4 GAIA

1.1 KARLOS   IV.aren erregealdia

Karlos IV.a erregea

Frantziako iraultzaren aurrean  mugak Ixtla

1793 Konbentzio guda  :Basileako bakea

Manuel Godoy Napoleonekin ituna Portugal eskuratzeko:

Frantziak Espainia okupatu

Espainia okupatzean erresistentzia egon

            Aranjuezeko jaikialdia

            Carlos IV.ak abdikatu

Fernando VII.a  erregea

Napoleonek Frantziara deitu

            Jose Ia erregea

1.2Gerra eta iraultza(1808)1814)

1808ko altzamendua

            Independentzia gerra piztu

Ideologi taldeak  sortu:

            Frantzestuak

            Absolutistak

            LIBERALAK

Junta Zentral Gorenaren ardura :

gerra eta polítika antolatu

Independentzia Gerra

            Frantziako armada espainiako armadaren kontra

            Gerrilla  :landan

            Espainiako armada Britania Handiaren laguntza(Wellington)

                        Napoleon  garaitua

Cadizko Gorteak

            Gorteak Cadizen bildu

            Diputatu liberal gehienak

Cadizko konstituzioa

            Antzineko erregimena  suntsitu:

inkisizioa,gremioak,jaurerriak

            ERREGIMEN LIBERALA EZARRI

                        Inprimatzeko askatasuna,bozkatzeko,biltzeko,botere banaketa.

2.Erreakzio absolutista

2.1 Fernando VII.aren erregealdia

Aldi absolutista(1814-20)

            Cadizko konstituzioa ezeztatu

            Absolutismoa jarri

Hirurteko loiberala(1820-3)

            Cadizko konstituzioa  indarrean

            Fernando VII.ak Aliantza Santuari deitu:Armada bidali

            Absolutismoa berrezarri

Hamarkada gaitzesgarria (1823-33)

Liberalak jazarri

            Ondorengotza arazoak:Pragmatika Santzioa

                        Carlos Maria Isidro-Isabel

3.Elisabet II.aren garaia(1833-1868)

Erreginordealdia (1833-43)

            Maria Kristina

            Espartero jenerala

Elisabet II.aren erreginaldia(1843-68)

1843ean Isabel II.a erregina

            Antzineko erregimena deuseztatu

            Erregimen liberala sendotu

Ezegonkortasun eza

            Gobernu liberalak

                        Moderatuak-aurrerakoiak estatu kolpez txandakatu

Erreginaldiko azken urteeetan

moderatuak eta Batasuna liberala t6xandakatu

Oposizioak indarra:errepublikanoak,demokratak

1866an Ostendeko Ituna  sinatu oposizioak

            Erreginak tronitik kendu

            Gobernua kendu

3.2 Seiurteko iraultzailea 

1868an Iraultza Loriatsua

Behin behineko gobernua

            1869ko konstituzioa

                        1go konstituzionala

BILAKAERA POLITIKOA

• MONARKIA DEMOKRATIKOA(1871-3)

Amadeo Saboiakoa erregea

Karlistak eta Borboiak aurka

Abdikatu  zuen

• LEHEN ERREPUBLIKA(1873-4)

Aurrez aur zentralizatzaileak,deszentralizatzaileak

Arazoak

            Karlistada

Kantoien altxamenduak

Kubako guda  

Alfontso XII.a berrezarri

4-Demografia eta nekazaritzako eraldaketak

            Biztanleria hazi

                        Penintsularen periferian

                        Hiriak gorantz:baserriaren exodoa

Kanpo emigrazioa:Amerikara

4.2Nekazaritzako eraldaketa mugatuak.

Liberalak defendatu

            Jabetza pribatua eta merkatu askea

DESAMORTIZAZIOA

DEFINIZIOA:Estatuak ,lege baten bidez,lurrak desjabetu eta salmentara atera.

            Eliza,udalen lurrak

Desamortizazioaren helburuak:

            Estatuak baliabideak eskuratu

            Nekazariak jabeak bihurtzea

-Mendizabalen desamortizazioa 1836-elizaren(esku hilen) lurrak desjabetu

-Madozen desamortizazioa:1855.udalen eta propioen lurrak desjabetu

Helburuen lorpena:

            Lurra esku gutxitan bildu :noblezia,burgesia

            Kaltetuenak:jornalari eta nekazari txikiek,udalak pobretu

NEKAZARITZAN HOBEKUNTZAK SARTZEA

           

Nekazaritzako hobakuntza urriak

            Urestatze sistemak:presak,kanalak

            Landutako azalera handitu:zerealak,mahastiak.

5-Industria Iraultza

5.1 Industria Iraultza   Espainian

Lehenengoak 1830ean

Espainia atzeratuta

INDUSTRIA MOTELAREN ZERGATIAK

ZERGATIAK:

Biztanleria motel haztea

Industriako artikuluen eskari txikia

            Burgesiaren ekintza eza

            Finantza atzerriaren menpe

INSUTRIA SEKTOREAK

Metzaritza:burdina,kobrea esportatzailea

Siderurgia:Andaluzia,Asturias,Euskal Herria

Ehungintza:Kataluña

5.2garraioa ,merkataritza eta finantzak

Garraioak hobatu

            Errepideak eta trenbide sarea erreadiala

Barne merkataritza:

            Erosteko ahalmen gutxi

Kanpo merkataritza:

            Amerika galdu

Finantzak –Kapitalismoa hazi

            Sozietate Anonimoak,bankuak(publikoa-pribatuak)

            Burtsa

7-Antzineko Erregimenaren krisia Euskal Herrian

KARLISMOA

Sakon errotuta gizartean

            Eliza,nobleak,nekazariak

Gatazka dinastikoa_FORUAK(EUSKAL Herrian)

            Gerra karlistak

                        -1833-39 1go gerra karlista 

                                   Bergarako besarkada  adostua

Esparterok foruak mantenduko zirela Gorteeei gomendatu

-1872-76Azken gerra karlista

                                   Alfontso XII.ak  garaitua

7.2 Industrializazioa  Euskal Herrian

1841-1872 bitartean

            1 gerra karlista bukatu,aduanak kostara,liberalismoa ezarri

            Ekonomiaren abiada

Trenbide eraikuntza:euskal burgesiak eginda

Bilboko Bankua sortu

1876an foruak deuseztatu

            Bessemer labea :burdin ez fosforikoa Britain Handiak behar

            Esportazio masiboa  1880-90

                        Meatze etekina handiak

                                   Siderurgian inbertitu

Kapitalismoa sendotu